صفحه آرایی کتاب و چند نکته کلیدی برای آن
در اینجا به ارایه مطلبی با عنوان صفحه آرایی کتاب و چند نکته کلیدی برای آن میپردازیم. در بخش دوم، هفت مرحله صفحه آرایی کتاب با استفاده از نرم افزار InDesign را به همراه چندین ویدو آوردهایم که برای علاقمندان به این نرم افزار و صفحه آرایی، مطلب بسیار خوب و مستندی است. این بخش را در قسمت انتهایی همین مطلب بخوانید. با چاپ کتاب نارون همراه باشید.
بسیاری از نویسندگان اطلاع از این دارند که جلد خوب برای کتاب یک عنصر بسیار اساسی و تاثیرگذار است. جلد کتاب توجه خوانندگان را میرباید و به آنها ـ چه به شکلی مناسب و چه به شکل نامناسب ـ میگوید در داخل کتاب چه چیزهایی انتظار آنها را میکشد. باید بگوییم که طراحی جلد خوب برای کتاب کافی نیست و صفحات داخلی کتاب نیز همانند جلد میبایست ظاهری زیبا و خوب را دربر داشته باشند. شکل و تنظیم صفحات درونی کتاب صفحه آرایی کتاب نامیده میشود. شاید برای شما پیش آمده باشد که خواندن برخی کتابها برایتان (علی رغم سختی و راحتی محتوا) آسان بوده و برخی کتابها بسیار سخت. به شکلی که وقتی برخی کتابها را میخوانید سریع خسته میشوید ولی از خواندن یکسری کتابهای دیگر خسته نمیشوید. با فرض اینکه محتوای هر دو کتاب به لحاظ کیفی هم سطح باشند یکی از عواملی که تفاوت ایجاد میکند میتواند تفاوتها در صفحهآرایی کتاب باشد.
صفحه آرایی کتاب و چند نکته کلیدی برای آن
یکی از طراحان معروف کتاب به نام اریک اسپیکرمن درباره صفحهآرایی کتاب و طراحی کتاب میگوید:
کتابهای فراوانی دیدهام که علیرغم طراحی جلد بسیار عالی، صفحات درونی فاجعهباری داشتهاند. این کتابها مانند برخی مواد خوراکی بودند که هرچند بستهبندی شیک و خوبی دارند اما وقتی آن را از بستهبندی خارج میکنیم شکل و ظاهر مایوس کنندهای دارد. به اصطلاح در نگاه اول خوشمزه میآیند اما همین که مواد آن را از بستهبندی بیرون میآوریم اشتهایمان را کور میکنند.
بدون توجه به اینکه کتاب به صورت کاغذی یا الکترونیکی به بازار عرضه خواهد شد، طراحی صفحات داخلی کتاب میتواند لذت کتاب خوانی را افزایش یا کاهش دهد. صفحه آرایی کتاب کاری خاص است و اصول خود را دارد. صفحه آرایی کتاب باید بر اساس سبک و محتوای کتاب انجام گردد. برای مثال، کتابی که در حیطه هنر نگارش شده است نباید حجم متن بر نمودارها و اشکال برتری داشته باشد؛ نقطه این است که خواننده در این گونه کتابها میخواهد هنر را ببیند (منظور نمودارها و اشکال). وقتی صفحهآرایی کتاب مخدوش و ضعیف است این پیام را به خواننده میرساند که کتاب حاضر کتابی است که خواندن آن سخت و دشوار است. در زیر به برخی اصول کلی و کلیدی در حیطه صفحه آرایی کتاب میپردازیم.
۱- قطع کتاب در صفحه آرایی کتاب
انتخاب قطع کتاب (قطع کتاب و انواع رایج آن در چاپ کتاب) و اندازه صفحات کتاب اولین و مهمترین قدم در صفحهآرایی کتاب است. تمامی هنر صفحهآرا بر روی صفحات کتاب ظاهر میشود و اگر صفحات و قطع کتاب پتانسیل لازم را نداشته باشد، صفحه آرا نخواهد توانست دقت و هنر خود را به کتاب انتقال دهد. اگر تعداد صفحات کتاب شما بالا باشد و قطع کتاب را قطعی کوچک انتخاب کنید (به دلیل صرفه جویی مالی و هر عامل دیگر) یکی از مشکلات بزرگ خواندن کتابها کاغذی به وجود خواهد آمد، کتاب بسیار سخت ورق میخورد و خواننده مجبور است برای نگه داشتن صفحه مورد نظرش کتاب را با هر دو دست بگیرد. بنابراین، برحسب تعداد صفحات کتاب و برخی عوامل دیگر، سعی کنید قطع مناسبی را برای کتاب خود استفاده نمایید.
۲- حاشیههای صفحه کتاب
حاشیه صفحات کتاب مهمترین بخش در کتاب است. یک کتاب دارای سه حاشیه است (حاشیه بیرونی، حاسیه بالایی و حاشیه پایینی). البته یک حاشیه داحلی نیز وجود دارد که از طریق چسب به بخش عطف کتاب متصل است. هر حاشیهای نقش خاص خود را دارند: حاشیه بیرونی محلی برای انگشتان خواننده است که هنگام مطالعه آن قسمت را بگیرد و کتاب را نگه دارد. حاشیه بالایی جایی است که شما میتوانید اطلاعات مربوط به نام فصل، نام کتاب و شماره صفحه را در آن بیابید. حاشیه پایینی فضای سفیدی است که هشدار میدهد متن یک صفحه چه زمانی به اتمام برسد و مابقی متن به صفحه دیگر منتقل شود. حاشیه داخلی کتاب این اطمینان را میدهد که متن صفحه به بخش چشب کاری شده عطف کتاب وارد نخواهد شد. به صورت طبیعی، حاشیههای بالا، پایین و بیرونی نسبت به حاشیه درونی کتاب کوچکتر هستند. حاشیه درونی کتاب عموماً ۲ سانتیمتر میباشد.
۳-اشتباهات رایج در صفحه آرایی
اشتباه رایج در صفحه آرایی کتاب این است که صفحه آرا فضای کافی خالی در طول کتاب نگذاشته باشد. دقت کنید که حاشیه صفحات کتاب به قدر کافی بزرگ باشند و فضای خالی آنها مناسب باشد. شاید برخی کتابها را دیده باشید که فضای خالی کمی در حاشیه ها گذاشته باشد که بدون هیچگونه تردیدی چنین اتفاقی تجربه خواندن کتاب را تجربهای سخت و دشوار میکند. سعی کنید پاراگراف ها با یک تو رفتگی شروع شود. لغاتی که در آخر سطر به دو قسمت تقسیم میشوند به طوری که بخش اول یک کلمه در آخر سطر و بخش دوم کلمه در اول سطر بعد میآید یکی از بدترین حالتهای ممکن در خواندن کتاب است. بهتر است در طول تاپپ محتوای کتاب از نوشتن کلمات به این شکل پرهیز کنید. یکی دیگر از اشتباهات رایج، تک سطرها هستند. برای مثال در انتهای صفحه یک پاراگراف شروع میشود که تنها سطر اول آن در روی صفحه و مابقی به پشت صفحه انتقال پیدا میکند. در این هنگام بهترین کار ممکن آن است که اولین جمله پاراگراف را نیز به صفحه بعدی انتقال دهیم. همچنین، آخرین سطر یک پاراگراف نیز میتواند به ستون بعدی یا صفحه بعدی منتقل شود. در این حالت نیز بهتر است سطر آخر به زیر پاراگراف قبل اضافه گردد.
۴- اصول استفاده از فونت در صفحه آرایی کتاب
عنصر مهم بعدی استفاده از فونتهای مختلف برای تایپ محتوای کتاب است. بر اساس محتوای خاص کتاب سعی کنید از فونتهای مناسب استفاده کنید. هرکتاب با توجه به موضوع آن میتواند فونت خاصی را لازم داشته باشد. مطمئن شوید که از حالتهای ایتالیک و بولد در تایپ استفاده نمایید. در تایپ کلمات انگلیسی نیز از حالتهای بزرگی یا کوچکی حروف کلمات نیز بهره ببرید. سایز فونت نیز بسیار مهم است. مثلاً در ایران سایز ۱۲ و ۱۴ بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. اصل بعدی، فاصله بین خطوط هنگام تایپ کردن است. بسیاری برای اینکه تعداد صفحات کتاب کاهش یابد، از فونت کوچک و فاصله خط بسیار کم استفاده میکنند تا هزینههای چاپ را کاهش دهند. اما از آنطرف جلوه بسیار سخت و بی روحی به کتاب خود میدهند. اصول آن است که در هر صفحه تقریباً ۱۸ تا ۲۰ سطر موجود باشد. بنابراین، فاصله خطوط را طوری انتخاب کنید که این میزان از سطور در هر صفحه از کتاب جاگیرد.
۵- تصاویر و اشکال
اگر کتاب شما شامل عکس، نمودار و تصاویر، یا اشکال هنری میباشد، صفحهآرایی باید بگونهای باشد که سازگار با این اشکال شود. بسته به موضوعیت کتاب، محتوا و تصاویر در کتاب هریک به گونه خاص خود با خوانندگان ارتباط برقرار میکنند. اگر شما کتاب کودک نوشتهاید، در این کتاب محوریت باید با عکسها و اشکال باشد و محتوا میبایست بالای اشکال قرار گیرند. اگر یک کتاب آشپزی نگارش کردهاید میبایست عکس غذا در سمت راست و دستورالعمل پخت در سمت چپ باشد. یک کتاب عکس میبایست عکسهای آن باکیفیت باشد و معرفی صاحب عکس در بالا و توضیحات دیگر در پایین عکس آورده شود. گاهاً در برخی کتابها آوردن یک عکس باکیفیت و مرتبط و مناسب بهتر از ساعتها توضیح و تفسیر است.
۶- رعایت جزییات مهم در صفحه آرایی
برحسب سلیقه صفخه آرا برخی از جزییات وجود دارند که میتوانند ظاهر کتاب را بسیار دلپذیر کنند. برای مثال، میتوان شروع فصل را از نیمه صفحه انجام داد یا اینکه طرحی مرتبط با موضوعیت فصل را در اولین صفحه همان فصل به صورت هنرمندانه قرار داد. این جزییات باعث میشود که خواننده به اصظلاح در طول خواندن کتاب نفس بکشد.
۷- سرصفحه (Running heads) و پانویس
رانینگ هد یا سر صفحه یک خط کوتاه در بالای صفحه است که به خوانندگان اطلاعاتی مرتبط با نام نویسنده، نام کتاب، نام فصل و شماره صفحه را ارایه میدهد. برخی اوقات شماره صفحه در پایین صفحه آورده میشود. این عناوین میبایست کوتاه باشند و مزاحمتی به متن اصلی کتاب به وجود نیاورند اما شفاف و روشن باشند. در برخی از کتابها، نیاز است تا برخی لغات و اصطلاحات معادل انگلیسیشان آورده شود یا توضیحی ارایه شود که در پانویس انجام میگردد. بنابراین، هدر و فوتر در صفحه آرایی کتاب بسیار مهم و الزامی هستند.
برای استعلام هزینه چاپ کتاب میتوانید از طریق صفحه تماس با ما، با همکارانمان در انتشارات نارون دانش تماس حاصل فرمایید. تمامی هزینههای مربوط به صفحه آرایی کتاب در مبلغ تخمین نهایی هزینه چاپ کتاب لحاظ شده و مشخص خواهد گردید.
هفت مرحله صفحه آرایی کتاب با استفاده از نرم افزار InDesign
قبل از شروع صفحهآرایی کتاب، نیاز دارید که نسخه کامل و ویراستاری شده آن را در اختیار داشته باشید. هرگونه اعمال ویراستاری بعد از صفحه آرایی، باعث خواهد شد که یکبار دیگر کتاب را صفحه آرایی کنید. بنابراین، کار صفحه آرایی را شروع نکنید مگر اینکه فایل نهایی و کامل کتاب را در اختیار داشته باشید.
همچنین باید بدانید که مطالب را در کجا و به چه ترتیبی بیاورید. یکسری مطالب برای صفحات اول کتاب است مانند فهرست مطالب، صفحه کپی رایت، پیشگفتار، مقدمه، صفحه تقدیم و غیره. بخشی دیگر برای صفحات آخر کتاب است مانند واژه نامه، پیوست، فهرست منایع و غیره. از کتابهایی که قبلاً منتشر شده اید به عنوان مرجع استفاده کنید تا بدانید چگونه می خواهید این بخش ها را مرتب کنید.
اکنون این مراحل ساده را طی نمایید تا در نرم افزار InDesign به راحتی کتاب خود را صفحه آرایی کنید.
۱- فایل جدید در نرم افزار InDesign ایجاد کنید.
برای شروع کار در این نرمافزار نیاز خواهید داشت تا سند جدیدی (new document) درست کنید. برای انجام، نرم افزار را باز کرده و به قسمت file بروید، سپس بر روی گزینه new document کلیک کنید.
در آغاز باید بدانید که سایز کتابتان در چه اندازه خواهد بود. در صنعت نشر، این مفهوم با واژه قطع کتاب شناخته میشود. چیززی که باید در نظر داشته باشید آن است که با انتخاب قطع کتاب عوامل بسیاری از جمله هزینههای چاپ کتاب تغییر پیدا خواهد کرد. کتابهای رایج در ایران معمولاً با سه قطع وزیری، رقعی و رحلی چاپ میشوند. انتخاب هریک از این قطعها میتواند تعداد صفحات کتاب، هزینهها و سایر موارد را تغییر دهد. شما میتوانید از ابزار محاسبه قیمت آنلاین چاپ کتاب ما استفاده کنید تا به بررسی تاثیر انواع قطع در قیمتها بپردازید. همچنین، میتوانید بر اساس ژانر کتاب خود، قطعهای متناسب با آن را انتخاب کنید.
در تعیین اندازه حاشیهای کتاب خسیس نباشید. حاشیه کتاب اجازه میدهد تا فضای مناسبی در اطراف لبههای صفحات و در عطف کتاب (جایی که صفحات به همراه جلد توسط چسب به همدیگر چسیبیدهاند) ایجاد کند. حاشیهها مطالعه صفحات را آسانتر می کنند و تضمین می کند که محتوای شما در طول فرآیند برش کتاب، قطع نخواهد شد. در عکس زیر کتاب با قطع ۶ در ۹ انتخاب شده است و حاشیههای کتاب نیز به روشی که مشاهده میکنید در جای مختص به خود انتخاب شدهاند.
۲- فایل خود را در نرمافزار وارد کنید.
در مرحله بعد، باید متن کتاب خود را به InDesign وارد کنید. نسخه نهایی و کامل را وارد نرمافزار کنید. بعد از اینکه تغییرات لازم در این نرم افزار ایجاد شد، تنها باید تغییرات بسیار جزیی در فایل نهایی ایجاد شود. هرگونه تغییرات کلی باعث از بین رفتن فرم کتاب شده و باید مجدداً صفحه آرایی کنید.
می توانید فایل را با فورمتهای doc ،rtf یا txt وارد نرمافزار کنید. برخی از قالب بندیها و پاراگرافها حفظ خواهد شد ، اما بیشتر تنظیمات صفحه آرایی قبلی مانند تنظیمات حاشیه و ستونها به هم میخوردند و میبایست آنها با استفاده از این نرمافزار طراحی مجدد کنید.
در مرحله بعد، تصاویر خود را اضافه کنید. به یاد داشته باشید که تصاویر همیشه باید حداقل ۳۰۰ dpi وضوح داشته باشند تا هنگام چاپ به وضوح نمایان شوند. وضوح تصویر را قبل از قرار دادن آن در سند InDesign خود بررسی کنید.
برای وارد کردن تصویر، به File بروید و place را انتخاب کنید. تصویر را از کامپیوتر خود انتخاب کنید، سپس بر روی Open کلیک کنید. برای تغییر اندازه تصویر، آن را برجسته کرده و سپس در پنجره control به گزینه scale بروید. ما توصیه می کنیم اندازه را بر حسب درصد انجام دهید تا با توجه به نسبت تصویر مقیاس گذاری شود.
تماشای ویدیوی بعدی
هدر و پاورقیهای به ترتیب در قسمت بالای و پایین صفحات ظاهر می شوند. در هدر، عنوان کتاب، با نام نویسنده یا عنوان فصل ظاهر می شود. پاورقی ها اغلب حاوی شماره صفحه هستند. با این حال، می توانید هدر و پاورقی خود را مطابق تنظیمات برگزیده خود تنظیم کنید.
با استفاده از صفحات اصلی می توان هدر و پاورقی را در InDesign انجام داد. برای ایجاد صفحات اصلی (master pages)، به Window بروید و روی Pages کلیک کنید.
پروندههای InDesign معمولاً توسط چاپگرها پذیرفته نمیشوند، بنابراین لازم است که یک فایل PDF از سند خود ایجاد کنید. برای این کار می توانید از پیش فرض چاپ با کیفیت بالا Indesign استفاده کنید. به File بروید و سپس Export کنید. قالب چاپ PDF را انتخاب کنید، پرونده را ذخیره کنید و سند شما به PDF تبدیل شده و در اختیار شما قرار میگیرد.
چاپ کتاب در انتشارات نارون دانش
انتشارات نارون دانش یکی از برترین ناشرین در حوزه چاپ کتاب میباشد. صاحبان اثر میتوانند از خدمات ویراستاری کتاب و همچنین صفحه آرایی کتاب این انتشارات بهرهمند شوند. انتشارات نارون دانش با در اختیار داشتن تیم متخصص طراحی جلد کتاب این امکان را دارد که در زمینه مربوط به طراحی جلد کتاب نیز به صاحبان اثر خدمات تخصصی ارایه نماید. جهت برقراری ارتباط با ما میتوانید از طریق صفحه تماس با ما اقدام نمایید.
سلام
خیلی خوب بود و عالی
ببخسید برای چاپ کتاب اگر فقط شابک بگیریم کافی است یا باید مجوزهای دیگه رو هم بگیرم؟ خیلی ممنون
با سلام
برای چاپ کتاب چند نوع مجوز لازم است که عبارتند از:
شابک
فیپا
و مجوز انتشار
هر مولفی در فرآیند چاپ می بایست حداقل دو مجوز از سه مجوز فوق را کسب نماید. این مجوزها شابک و فیپا هستند. اخذ مجوز شابک به تنهایی هیچ گونه استنباطی مربوط به چاپ قانونی کتاب ندارد و دیگران می توانند به راحتی از کتاب شما سو استفاده کنند. بهترین و مهمترین راه برای چاپ کتاب احذ هر سه مجوز و درج کتاب و توضیحات آن در وبسایت کتابخانه مرکزی وابسته به وزارت ارشاد است. صرفا دراین حالت می توان گفت هیچ خطری موجه مولف و ناشر نخواهد بود و کتاب به صورت کاملاً قانونی چاپ و نشر خواهد یافت.
سلام و خسته نباشید
سوالی داشتم و این بود که ویراستاری کتاب جزو خدمات شما هست یا خیر و اینکه چه نوع ویراستاری را بیشتر انجام می دهید.
سلام بر شما. برای مجموز کتابهایی که چند جلدی است در قسمت ثبت کتاب هر جلد را جداگانه ثبت کنیم؟
سلام
برای مثال شما یک کتاب سه جلدی دارید، یه دونه شابک برای همه کتابها می گیرید، سپس برای هر کدام نیز یک شابک مجزا دریافت می کنید. یعنی ۴ شابک باید بگیرید. کارهای ثبت نیز هر کدام به صورت جدا جدا ثبت خواهد شد.
سلام برای طراحی و صفحه آرایی کتاب میخواستم درخواست بدم. نرم افزار ای دیزاین صرفاً برای صفحه آرایی هستش؟ متاسفانه کلیپ هایی که از کار با این نرم افزار گذاشتید انگلیسی هست و خیلی متوجه نمیشم که چه باید کرد. اگر بخوایم صفحه آرایی رو با نرم افزار وورد انجام بدیم در مقایسه با نمر افزار این دیزاین کار بی کیفیتی ارایه داده مییشه؟ ممنون
نرم افزار این دیزاین برای امور مربوط به صفحه آرایی استفاده می شود. شما جهت طراحی و صفحه آرایی کتاب می توانید از این نرم افزار استفاده نمایید. کلیپ هایی که در این مطلب گذاشته شده اند بله، حق باشماست. اما واقعیت این است که برای کار با نرم افزار چون به صورت مصور مرحله به مرحله تمامی مراحل را نشان می دهد بنابراین شما می توانید با اندکی تامل و صرف وقت از این کلیپ ها استفاده نمایید. طبیعتاً نرم افزار وورد نیز نرم افزار بسیار قوی می باشد. اما واقعیت این است که نرم افزار این دیزاین صرفاً برای صفحه آرایی توسعه پیدا کرده و در مقایسه با نرم افزار وورد شما می توانید کار حرفه ای عرضه کنید. اما نرم افزار وورد نیز کارایی صفحه آرایی را دارد. همکاران ما در بخش صفحه آرایی کتاب عمدتاً از نرم افزار این دیزاین استفاده می نمایند.
سلام و خسته نباشید
میخواستم بدونم قیمت صفحه آرایی کتاب چقدر هستش؟ کتاب من حدود ۱۱۶ صفحه هستش و یه مقدار فرمول ریاضی هم توش هست. مرسی
با سلام
برای صفحه آرایی کتاب هزینه های مربوطه رو در همین مطلب خدمتون توضیح داده ایم. برای استعلام دقیق قیما چاپ کتاب شما می توانید با همکاران حاضر در انتشارات ما تماس بگیرید. در کوتاهترین زمان ممنکه قیمت صفحه آرایی کتاب را برای شما محاسبه و اعلام خواهند نمود.
سلام
میتونیند فیلم آموزش صفحه آرایی کتاب در وورد رو هم بزارید تو سایت؟ نرم افزار این دیزاین رو خیلی ها بلد نیستند و حتی رو سیستم هم ندارن تو ایران ۹۰ درصد صفحه آرایی ها با وورد هست. من میخوام پایان نامه م رو صفحه آرایی کنم و تقریباً اصلا نمیدونستم به چه کاری صفحه آرایی می گن که مطالب بسیار خوبتون باعث شد من درک کلی از صفحه آرایی داشته باشم. از این بابت خیلی ممنونم
با سلام و عرض ادب
بسیار خوشحالیم که مطالب توانسته اند برای شما مفید واقع شوند. در مورد آموزش صفحه آرایی کتاب در وورد مطالب زیاد است و ما هم جدیداً مطلبی با عنوان نکات مهم در صفحه آرایی کتاب با نرم افزار وورد بر روی وب سایت قرار داده ایم و هدف مان این است که بر اساس پرسش هایی که از سوی مخاطبین و خوانندگان سایت در مورد استفاده از نرم افزار وورد پرسیده می شود در آن مطلب توضیح و پاسخ لازم را ارایه کنیم. تمام سعی مان را نیز می کنیم که بتوانیم آموزش جامع ویدیویی هم از صفحه آرایی با وورد برای شما آماده کنیم.
سلام بعضی سایت ها تمپلیت آماده صفحه آرایی کتاب رو سایتشون قرار دادن. میخوام بدونم این تمپلیت چقدر کاربردی هست و اصلاً می ارزه که آدم بخره یا نه؟ خیلی ممنون
سلام
متاسفانه بنده و همکارانم تاکنون این تمپلیت آماده صفحه آرایی کتاب را ندیده ایم و استفاده نیز نکرده ایم و به این خاطر نمی توانیم نظری در مورد کاربردی بودن یا نبودن آن ارایه کنیم. اما آنچه که مشخص است هر متنی با توجه به ویژگی هایش نیازمند یه صفحه آرایی خاص است. اما در نهایت اگر قیمت معقولی داشته باشند توصیه می کنیم یک نمونه را خریداری کنید تا میزان کاربردی بودن یا نبودن آن مشخص گردد و در صورت امکان به ما نیز بازخورد ارایه دهید.
سلام وقتتون بخیر با تشکر از زحمات شما من یه سوال داشتم
فایل وردی برای صفحه آرایی به من داده شده که ویراستار بر روی آن کامنت گذاشته و آن رااصللح کرده من این فایل را وارد ایندزاین کردم در بعضی قسمتها اصلاح وارد شده و در بعضی قسمتها خیر
خواستم بدونم اشکال کجاست؟
ممنونم
متاسفانه در حال حاضر متخصصی حضوری نبود که بخواهیم سوالتون رو از ایشان بپرسیم و جواب بدیم، فعلاً تنها کاری که می تونیم انجام بدیم نمایش سوال شماست تا اگر فردی پاسخ رو بدونه به شما کمک کنه
صفحه آرایی و شماره فونت پاورقی و هدر و اینارو که توی ورد هم درست میکنیم. این چرا با فتوشاپ درست میکنه؟؟؟