یک راه ساده برای تشخیص علمی بودن یا نبودن کتاب
ارزیابی کیفی کتاب هم در فرآیند چاپ کتاب اهمیت زیادی دارد و هم برای خوانندگان هنگام خرید یک کتاب. هم اکنون در بازار کتاب، کتابهای فراوانی با موضوعات مختلف وجود دارد. بسیاری از این کتابها حاوی عناوینی گاهاً جذاب هستند که بر اساس نیاز روز جامعه و افراد آن یا نگارش میشوند و یا از زبانهای مختلف ترجمه میگردند. مخاطبین بسیاری که برخی از این کتابها را مطالعه میکنند شاهد تعارضاتی در محتوا و پیام آنها هستند و یا اینکه آنها را با واقعیت حقیقی منطبق نمیدانند ولی از اینکه این پیامها به صورت یک کتاب تهیه و منتشر شده است خوانندگان را به تردید میاندازد که آیا پیامهای موجود در این کتابها اشکال دارند یا خود خواننده نمیتواند بهره لازم را بگیرد. برای مثال، کتابی که ادعا میکند در چند ثانیه مدیریت و استراتژیهای آن را به خوانندگان یاد میدهد و یا اینکه کتاب دیگر اصول و نکاتی درباره رشد و تربیت کودک ذکر میکند آیا اینها واقعاً میتوانند قابل استفاده باشند یا فقط جنبه بازاریابی یا فروش دارند. در زمینه کتابهای روانشناسی این مشکل بسیار مشخصتر میشود. مثلاً کتابی با یک عنوان جنجالی ادعا میکند که با چند تکنیک محدود، والدین کاملی برای فرزندان خود شوید. در این مطلب با طرح با عنوان یک راه ساده برای تشخیص علمی بودن یا نبودن کتاب به بررسی این سوال و پاسخ به آن پرداختهایم که آیا تمامی کتابهای موجود در بازار میتوانند علمی باشند یا خیر (بیشتر بخوانید: نگارش کتاب پر فروش و چند پیشنهاد عالی برای آن).
برای ثبت سفارش چاپ کتاب روی این لینک کلیک نمایید
یک راه ساده برای تشخیص علمی بودن یا نبودن کتاب
روشهای مختلفی وجود دارد تا شما بتوانید میزان علمی بودن و یا علمی نبودن کتاب را ارزیابی کنید. اما در آغاز باید بدانیم منظور از صفت علمی چیست؟ به زبان ساده و کوتاه منظور از علمی بودن کتاب آن است که خواننده تا چه حد میتواند به آنچه در محتوای کتاب آمده اطمینان داشته باشد و اینکه تا چه حد پیامهای موجود در کتاب قابلیت اتکا و اطمینان را دارند. علم با روش خود که به روش علمی معروف است بر اساس پژوهشها و طرحهای تحقیقی مختلف ملاکهایی برای کاوش و پژوهش مطرح کرده است که صرفاً نتایج آن پژوهشها را به عنوان یافتههای قابل اتکا قبول دارد و سندیت میدهد. بنابراین، هر فردی که ادعایی را مطرح میکند و یافتهای جدید را اظهار میدارد باید اثبات نماید از چه روشی و چگونه به این نتایج دست یافته است. در صورتی که روش و چگونگی دسترسی به آن مورد تایید علم و روشهای قابل قبول آن بوده باشد یافتهها و نتایج مورد تایید جامعه علمی قرار میگیرند و در صورتی که اینگونه نباشد، یافتهها و نتایح آن فرد بیاساس و عیرکاربردی تلقی میشود.
ما نمیخواهیم شما را وارد پیچیدگیهای علمی کنیم؛ ما در اینجا بعد از مطالعه وب سایتهای مختلف یک راه ساده برای تشخیص علمی بودن یا نبودن کتاب برگزیدهایم که به نظر میرسد بسیار کاربردی و مفید باشد.
خواننده میتواند با رجوع به بخش رفرنسهای کتاب مشاهده نماید که این کتاب آیا رفرنس دارد یا خیر. میتوان تا حدودی با قطعیت اعلام نمود که کتابهایی که فهرست منایع ندارند نمیتوانند علمی باشند. برای مثال هیچکدام از کتابهای رمان فهرست منابع ندارند زیرا ادعایی مبنی بر علمی بودن گفتههای خود ندارند و مشکلی نیز ایجاد نمیکند. اما بسیاری از کتابهای دیگر با رنگ و لعاب علمی و آموزشی به بازار عرضه میشوند که متاسفانه مطالب آنها مستخرج یا حاصل از نتایج پزوهشهای علمی نیست و میتوان این کتابها را در زمره کتابهای رمان و داستانی قرار داد. مشاهده شده است که برخی از خوانندگان و علاقمندان کتاب با خواندن اینگونه کتابها دانشی بی پایه و اساس را فرا میگیزند که متاسفانه این دانش بی پایه و اساس را نیز در برخی رفتارهای خود ملاک عمل قرار میدهند و به هیچ عنوان هم حاضر نیستند تردیدی به خود راه دهند زیرا به قول خودشان این دانش را حاصل از مطالعه کتابهای مختلف در این زمینه کسب کردهاند.
بنابراین، وجود یا عدم وجود فهرست منابع قوی میتواند ملاک خوبی در ارزیابی علمی بودن و نبودن کتاب باشد. علاوه بر این، شما میتوانید چند قدم جلوتر نیز بروید. شما میتوانید رفرنس های موجود در کتاب را در اینترنت سرچ کرده و درباره انها نیز مطالعاتی انجام دهید. واقعیت مطلب این است برخی از رفرنسها نیز علمی نیستند! یعنی مقالات یا کتابهایی وجود دارد که خود آنها نیز ملاک علمی بودن را ندارند و استناد به این منابع نیز نمیتواند وجه علمی کتاب را تضمین کند.
در صورتی که باز هم نتوانستید به علمی بودن یا نبودن کتاب اطمینان حاصل کنید، میتوانید ان کتاب را به یک یا چند فرد متخصص نشان دهید تا بتواند به درستی آن را ارزیابی کند. برای مثال اگر در زمینه مدیریت کتابی را میخواهید مطالعه کنید و نتوانستید اطمینان کامل از علمی بودن آن حاصل کنید میتوانید کتاب را به دو یا چند فردی که تحصیلات عالی در رشته مدیریت دارند ارایه کنید تا مطمئن شوید.