فیپا در حقیقت یک واژه اختصاری برای “فهرست نویسی پیش از انتشار است. اولین بار در ایران دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۳ فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا) را در مورد کتابهایی که خود انتشار می‌داد استفاده کرد. هم اکنون این کار توسط اداره پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی انجام می‌شود. در این مطلب با عنوان فیپا برای کتاب و مدارک لازم جهت اخذ آن قصد داریم به شرح کامل فیپا و تاریخچه جهانی آن و مدارک مورد نیاز هنگام چاپ کتاب برای دریافت آن بپردازیم (بیشتر بخوانید: ۱- آموزش جستجوی مجوز کتاب چاپ شده در سایت کتابخانه ملی؛ ۲- عناصر اصلی و مهم یک کتاب).

فیپا برای کتاب و مدارک لازم جهت اخذ آن

برای اولین بار در جهان در سال ۱۹۰۱ این کتابخانه کنگره آمریکا بود که برای اولین بار شروع به فهرست نویسی پیش از انتشار برای کتاب‌ها نمود. این کار به شدت در کتابخانه‌های جهان طرفدار پیدا نمود به شکلی که در سال ۱۹۸۱ کتابخانه‌های کشور انگلستان حدود ۹۰ درصد آنها به صورت منظم به فهرست نویسی پیش از انتشار کتابها اقدام نمود. همانگونه که در سطور پیش گفتیم در ایران صدور فیپا تنها توسط سازمان و اسناد کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران انجام می‌گردد و صدور فیپا غیر از این نهاد، هیچگونه ارزش و اعتباری ندارد. این سازمان، اطلاعات فیپا را به صورت رایگان در اختیار انتشارات و نویسندگان کتاب قرار می‌دهد.

اما مدارک لازم برای اخذ فیپا کدامند؟ در زیر به برخی از مدارک لازم برای دریافت فیپا اشاره می‌نماییم:

۱- فایل نهایی کتاب. منظور از فایل نهایی کتاب این است که انتشارات یا نویسنده می‌بایست کتاب را در آخرین فرم خود با صفحه آرایی و با داشتن کد شابک به سازمان ارسال نماید. کتابی که بدون ک شابک باشد، نمی‌تواند فیپا دریافت نماید.

۲- کپی کارت ملی یا شناسنامه

۳- تمامی مشخصات کتاب. که شامل سال چاپ کتاب، تعداد صفخات آن، قطع مورد استفاده و کد شابک.

نویسندگان یا مترجمان می‌بایست در نظر داشته باشند که هنگام دریافت فیپا برای کتابهایی که ترجمه شده است، اسکن از صفحه نخست کتاب اصلی الزامی است و حتماً می‌بایست در مدارک خود آن را داشته باشند.

نویسندگان برای اینکه اطلاعات فیپای کتاب خود را استعلام کنند تا مطمئن شوند که آیا فیپای دریافت شده برای آنها واقعی است یا خیر می‌توانند از این لینک استفاده نموده و با وارد کردن اطلاعات فیپا مشخصات کتاب خود را دریافت کنند.

فیودور داستایوفسکی را می‌توان به راستی یکی از مشهورترین نویسندگان روسیه قلمداد نمود. سختی‌ها و دشواری‌های بسیار زیاد زندگی او در آثارش منعکس شده و شخصیتی به یادماندنی از او ساخته است که آثار او را همچنین می‌توان تصویری از قرن ۱۹ روسیه نیز به حساب آورد. از داستایوفسکی تاکنون ۳۴ اثر به ثبت رسیده است. ما در مطلب حاضر و با استفاده از رده‌بندی وب سایتهای مختلف در قالب مطلب با عنوان ۷ رمان از بهترین رمان های داستایوفسکی را بشناسید به معرفی بهترین رمانهای او پرداخته ایم (بیشتر بخوانید: هفت رمان برتر جهان به انتخاب روزنامه گاردین).

۷ رمان از بهترین رمان های داستایوفسکی را بشناسید

۱- جنایت و مکافات. داستایوفسکی این رمان را در سال ۱۸۶۶ نوشت. بهترین راه برای آشنایی کامل با داستایوفسکی خواندن رمان جنایت و مکافات است. این رمان داستان مرد فقیری است که برای حفظ جان خود مرتکب جنایتی شده است، اما بعد بامشکلات بزرگتری مانند فقر و احساس گناه شدید مواجه می‌شود. این رمان همانگونه که خود داستایوفسکی نیز گفته است اثری روانشناختی است و مولف به جای کنترل شخصیت‌های داستان در کنار آنها حرکت می‌کند.

۲- ابله. این رمان در سال ۱۸۶۸ نگارش شد. اگر فکر می‌کنید در جهانی که زندگی می‌کنیم به حد کافی مهر و محبت وجود ندارد پس رمان ابله را بخوانید. نقش اصلی این داستان فردی بسیاری با محبت و مهربان است. وی از یک موسسه روانی در سوئیس برگشته است اما درگیر شدن در یک رابطه عاشقانه جنجالی و رسوا کننده باعث می‌شود تا وی به همانجایی برگردد که از آن آمده بود – بیمارستان روانی.

۳- بیچارگان. این رمان در سال ۱۸۴۶ نوشته شد. این رومان متشکل از نامه‌هایی است که دو فرد فقیر در شهر سنت پترزبورگ به یکیدگر ارسال نموده اند. این رمان یک رمان اجتماعی مهمی است که صدای افراد پایین دست را به گوش می‌رساند.

۴- جن زدگان یا شیاطین. این رمان در سال ۱۸۷۱ نگارش شد. رمان جن زدگان یا شیاطین یکی از آخرین رمان‌های داستایوفسکی محسوب می‌شود و مهمترین اثر سیاسی وی نیز به شمار می‌آید. تم اصلی داستان بر محور مرگ یک دانشجوست که توسط حلقه اعضای انقلابی رخ داده است. این رمان انعکاسی از ظهور حرکت‌های رادیکال و افراطی در بین روشنفکران و اولین نشانه‌های تروریسم بود. این داستان می‌تواند انعکاسی از اعترضا داستایوفسکی به بخشی از جامعه زمان خود باشد و شاید انعکاسی از مشارکت وی در جلقه‌های آزاداندیشی نیز باشد.

۵- قمارباز. در سال ۱۸۶۶ این رمان نوشته شد. این رمان به خاطر پول نوشته شد زیرا داستایوفسکی سرمایه خود را از دست داد. ماموریت برای نگارش این رمان بعد از آن شروع شد که داستایوفسکی مبلغ قابل توجهی را از دست داد که این مبلغ نیز متعلق به یکی از دوستان او بود. برای بازپس گرداندن قرض، داستایوفسکی با یکی از ناشران قراردادی بست که مجبور شد در مدت زمان بسیار کوتاهی آن را تمام کند. اساس این داستان بر آن محور است که حالات روانشناختی قماربازی را در افرادی که در قمار درگیر شده‌اند توصیف نماید.

۶- آزردگان یا توهین و تحقیرشدگان. این کتاب در سال ۱۸۶۱ نگارش شد. ایده شروع نگارش این رمان زمانی به وجود آمد که داستایوفسکی بعد از تبعید به سنت پترزبورک مهاجرت کرد. تاحدودی می‌توان گفت رمان از دید یک نویسنده جوان به نام وانیا است که در کشمکش زندگی در سال ۱۸۴۰ بود.

۷- برادران کارامازوف. این رمان را داستایوفسکی در سال ۱۸۷۹ نگاشت. این اثر، آخرین اثر وی می‌باشد که دو ماه قبل از مرگ داستایوفسکی به اتمام رسید. تم اصلی این رمان بر اساس سوالات چالش برانگیزی جون آزادی، مدهب و اخلاق است. همانگونه که برخی منتقدان اذعان می‌کنند، این رمان انعکاسی از مراحل مختلف زندگی نویسنده است که در قالب سه برادر آمده است.

موسسه نارون با در اختیار داشتن چهار انتشارات در زمینه‌های مختلف مخصوصاً در حیطه چاپ رمان، آماده چاپ آثار نوینسدگان محترم می‌باشد. برای ارتباط با ما از صفحه ثبت سفارش و تماس با ما اقدام نمایید.

فرآیند چاپ کتاب یک فرآیند علمی و تخصصی است که در طول آن افراد با دانش و تخصص مختلفی درگیر هستند. زمانی که کار چاپ کتاب شروع می‌شود مولف به همراه ناشر سعی می کنند تا محتوای اصلی کتاب کمترین اشکالات و ایرادات علمی و فنی را داشته باشد. یکی از مهارتهای موجود در فرآیند چاپ کتاب ویراستاری است و به فردی که امور مربوط به ویراستاری کتاب را انجام می‌دهد ویراستار گفته می‌شود. در این مطلب قصد داریم طی مطلبی با عنوان ویراستاری کتاب و انواع مختلف آن در چاپ کتاب به تشریح کامل آن می‌پردازیم (بیشتر بخوانید: ۵ اشتباه مرگبار در طراحی کتاب را بشناسید).

ویراستاری کتاب و انواع مختلف آن در چاپ کتاب

۱- ویراستاری دستوری. منظور از ویراستاری دستوری همان کار بر روی نشانه‌گذاری‌ها مانند ویرگول و نقطه و موارد مشابه است. ویراستاری دستوری در چاپ کتاب بسیار مهم است. طبیعی است که بسیاری از مولفین آشنایی کاملی با نشانه‌گذاری‌ها یا رعایت قواعد دستوری نداشته باشند و این وچود یک ویراستار دستوری را برای کتاب ضروری می‌کند. هم اکنون نرم‌افزارهای ویراستاری دستوری بسیاری در بازار وجود دارد که مختص زبان فارسی طراحی شده‌اند. برای مثال یکی از مشهورترین نرم‌افزارهای طراحی شده در این حوزه نرم افزار ویراستیار است که می‌توانید به راحتی از اینترنت دانلود نموده و آن را نصب نمایید. با نصب این نرم‌افزار گزینه ویراستاری بر روی نرم‌افزار وورد (word) پدیدار می‌شود که با کلیک بر روی آن نرم افزار اجرا شده و به پیدا کردن اشتباهات دستوری و حتی غلط‌های املایی متن آماده شده می‌‌پردازد. از آنجایی که کار ویراستاری دستوری بسیار پیچیده و حساس است می‌بایست یکبار دیگر بعد از ویراستاری دستوری با نرم افزار مولف یا ویراستار مطلب را با حوصله خوانده و اصول ویراستاری را رعایت کند. ویراستاری دستوری می‌تواند در انتقال محتوا و پیام مولف به خواننده بسیار مهم و باارزش باشد. همچنین بسیاری از خوانندگان بر روی رعایت قواعد دستوری و ویرایشی در کتاب حساس هستند و استفاده نابجا از علامت تعجب، علامت سوال، نقطه، ویرگول و موارد دیگر می‌تواند خواننده را عصبی و خسته نماید و در نتیجه وی علاقه خود را برای ادامه خواندن کتاب از دست بدهد.

۲- ویراستاری ادبی. ویراستاری ادبی معمولاً از سوی فردی اجرا می‌شود که در حیطه موضوعی خاص کتاب دانش و تخصص لازم و کافی را داشته باشد. این ویراستاری‌ها در کتابهای آموزشی و دانشگاهی بسیار مهم هستند. بعد از اینکه مولف کتابی آموزشی و دانشگاهی را تمام نمود می‌تواند از همکار متخصص خود یا اساتید برجسته خود درخواست نماید تا ویراستاری ادبی آن را انجام دهند. وقتی کتابی از سوی یک استاد متخصص و مشهور ویراستاری شده باشد خوانندگان کتاب در صورتی که تردیدی در محتوای کتاب داشته باشند تردید آنها برطرف می‌شود و برای آنها مشهود می‌شود که محتوای کتاب از سوی یک فرد با دانش و تخصص بررسی شده و مشکلی خاصی ندارد.

۳- ویراستاری داستانی. این ویراستاری ویژه کتاب‌های رمان و داستان است. در این نوع ویراستاری، کم و کاستی‌ها و یا موارد حاشیه‌ای و زیاده‌گویی‌های داستان حذف می‌شود. یکی از بهترین ویراستاری‌های داستانی مربوط به کتاب صد سال تنهایی است که با کاسته شدن حدود ۱۰۰ صفحه از این کتاب به دلیل زیاده‌گویی و مطالب غیرمهم که باعث می‌شد محور اصلی داستان از دست خواننده تا حدودی خارج شود کتاب تبدیل به یک رمان بسیار موفق جذاب گردد. در این موارد است که کار ویراستار و ارزش آن به خوبی دیده می‌شود.

در کل می‌توان کار ویراستار را همانند اساتید راهنما و مشاور درطول نگارش پایان نامه یا رساله دکترا قلمداد نمود. همانطور که وجود اساتید راهنمای خوب و قوی و ارزش و اعتبار پایان نامه را بالاتر می‌برد وجود ویراستاران قوی نیز اعتبار علمی کتاب را افزایش می‌دهدو باعث می‌شود تا ایرادات و اشکلات اساسی آن رفع و رجوع گردد. برخی مولفین وجود ویراستار را در فرآیند کار مخصوصاً ویراستاران ادبی و داستانی را نوعی ضعف در کار خویش تلقی می‌کنند و احساس می‌کنند که احتمال دارد ارزش کار خود آنها آنچنان دیده نشود و بیشتر احتمال دارد با وجود یک ویراستار قوی، موفقیت کتاب بیشتر به ویراستار ارتباط داده شود تا به مولف. ولی واقعیت اینگونه نیست. کتاب و تمامی ارزش و امتیاز آن برای مولف می‌باشد و این نام مولف است که بعد از ذکر عنوان کتاب از آن یاد می‌شود. بنابراین، افکار و تعصبات بیهوده بهتر است کنار گذاشته شوند و از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده گردد تا کتاب پدیدار شده، تبدیل به یک کتاب خوب شود.

نگارش کتاب فرآیندی پیچیده است و مستلزم داشتن مهارتهای مختلفی است. داشتن ذوق نویسندگی خوب یک شرط لازم اما نه کافی برای خلق کتابی پرفروش است. گاهاً اتفاق می‌افتد که کتابی از لحاظ محتوا بسیار خوب نگارش شده است اما فروش خوبی ندارد؛ یا اینکه کتابی از لحاظ طراحی جلد و کیفیت صفحات و موارد مشابه بسیار خوب است اما باز فروش بالایی ندارد. با مطالعه رفرنس‌های مختلف و بررسی نظرات ناشران معتبر و نویسندگان مجرب در قالب مطلبی با عنوان نگارش کتاب پر فروش و چند پیشنهاد عالی برای آن به ذکر عوامل موثر در پرفروش بودن برخی کتابها خواهیم پرداخت (بیشتر بخوانید: هفت ویژگی نویسندگان خوب کتاب را بشناسید).

نگارش کتاب پر فروش و چند پیشنهاد عالی برای آن

۱- داشتن یک موضوع بروز و مشخص. اگر در وب سایت آمازون یا وب سایت‌های مشابه فروش کتاب ایرانی جستجویی کنید خواهید دید برخی از کتابها با موضوعات خاصی به وفور چاپ می‌شوند و استقبال خوبی نیز از آنها می‌شود. برای مثال، کتابهایی که در زمینه رژیم غدایی و صنعت غذایی چاپ می‌شوند را مشاهده کنید. همه روزه کتابهای زیادی که در حیطه رژیم غذایی هستند چاپ و نشر می‌شوند و به صورت شگفت‌انگیز نیز فروش دارند. می‌توان گفت که اگر می‌خواهید کتابی را منتشر کنید به نیازهای خوانندگان توجه نمایید. برای مثال، اگر درحال نوشتن کتابی با عنوان “نجات یافته از سرطان” هستید، دقت داشته باشید به نوع خاصی از سرطان اشاره کنید و به خوانندگان خود بگویید که چگونه می‌توانند نتایج مشابه را یگیرند و از بیماری خود خلاص شوند.

۲- ویرایش قوی کتاب. ویرایش فنی و نگارشی کتاب مساوی است با میزان احترامی که شما به خوانندگان خود می‌گذارید. اگر ویرایش کتاب ضعیف باشد به صورتی که متن اشکالات املایی حتی به میزان ۳ یا ۴ عدد باشد یا اینکه متن نگارش شده نیازمند ویرایش ادبی باشد در ذهن خواننده این تصور به وجود می‌آید که مولف کتاب همین که کار نگارش را تمام کرده آن را برای چاپ ارسال نموده و روانه بازار کرده است. بنابراین، جهت احترام به خوانندگان خون کتاب را قبل از چاپ ویرایش کنید.

۳- کتاب با قدرت خوبی نگارش شده است. برخی کتابها حتی با داشتن ویرایشگران قوی، بازهم متن جالب و جذابی ندارند. به نویسندگان توصیه می‌شود که فقط به فکر فروش کتاب خود نباشند بلکه بستری را آماده کنند تا بتوانند با خوانندگان خود در ارتباط باشند و نظرات و پیشنهادات آنها دریافت کرده و محتوای نگارشی خود را قوی‌تر کنند.

۴- طراحی جلد حرفه‌ای دارند. بارها در همین وب سایت به لزوم طراحی جلد کتاب پرداخته‌ایم. اکنون این امر ثابت شده است که جلد تمیز و شفاف، حرفه‌ای، خوانا و خلاق باعث می‌شوند که کتاب فروش بیشتری داشته باشد. نویسندگان و ناشران قوی اذعان می‌دارند که توجه به جلد کتاب به قدری مهم است که برای آن نویسنده حتی می‌تواند هزینه بالایی از هرینه‌های چاپ کل کتاب پرداخت کند. خوانندگان متوجه عناصر موجود در جلد کتاب می‌شوند؛ واقعیت این است که هرچقدر جلد کتابی جذاب و حرفه‌ای باشد این احتمال در ذهن خوانندگان شکل می‌گیرد که به همان میزان محتوای کتاب نیز جذاب و جالب باشد.

۵- طراحی داخلی بسیار قوی دارند. اینکه شما برای طراحی صفحات داخلی کتاب از نرم افزار وورد استفاده می‌کنید یا نرم‌افزارهای حرفه‌ای مانند نرم افزار InDesign یکی از مباحث مهم می‌تواند قلمداد شود. دقت کنید که استفاده از نرم افزار وورد برای طراحی صفحات کتاب و ایجاد پس زمینه یک کار حرفه‌ای نیست. اگر قصد دارید به صورت حرفه‌ای طراحی کنید باید ابزار حرفه‌ای نیز داشته باشید. نرم‌افزارهایی مانند InDesign صرفاً برای انجام کار طراحی ساخته شده‌اند و یقیناً برونداد حرفه‌ای‌تری ارایه می‌دهند.

۶- فرآیند چاپ و آماده‌سازی معقولی دارند. تولید یک کتاب با کیفیت که توان فروش داشته باشد زمان‌گیر است. هرچقدر سعی کنید فرآیند ذکر شده را کوتاه کنید به همان قدر در نتیجه و کیفیت کتاب تاثیر آن را خواهید دید. بنابراین، عجله در فرآیند آماده‌سازی کتاب کاری بیهوده است و موجب می‌شود که نقص‌های بزرگ و تاثیرگذاری ایجاد شود.

بارها درباره طراحی جلد کتاب توصیه‌هایی شنیده‌ایم و می‌توان گفت این توصیه‌ها معمولاً بسیار متنوع و گاهاً متضاد هستند. یکی از اولین عناصری که در هر کتاب در دید اول به چشم می‌آید و برای بسیاری از خوانندگان حساس و دقیق مهم است جلد کتاب می‌باشد. از آنجایی که طراحی جلد کتاب از دید بسیاری از نویسندگان بزرگ و معروف نیز بسیار مهم و تاثیرگذار قلمداد شده است با مطالعه منابع مختلف و گزینش مطالب آن‌ها ۸ توصیه مهم برای طراحی جلد کتاب در این مطلب ارایه نموده‌ایم (بیشتر بخوانید: ۷ توصیه طلایی و کاربردی برای انجام طراحی کتاب).

۸ توصیه مهم برای طراحی جلد کتاب

۱- عنوان جلد کتاب می‌بایست بزرگ بوده و به راحتی قابل خواندن باشد. این مورد از تمامی موارد دیگر مهمتر است. بسیاری از خوانندگان کتاب وقتی با یک کتاب برخورد می‌کنند قبل از هرچیز دیگری به دنبال عنوان کتاب می‌گردند. هرچقدر عنوان کتاب با سایز بزرگ باشد به همان میزان بهتر و شفاف‌تر قابل خواندن می‌باشد و خوانندگان کتاب نیز سریعاً می‌توانند از آن بازخورد کسب کنند.

۲- سعی کنید جلد کتاب را در سایز کوچک آن نیز بررسی کنید. بسیاری از خوانندگان کتاب، از طریق اینترنت به خرید کتاب می‌پردازند. خرید اینترنتی به این شکل است که معمولاً یک عکس از جلد کتاب در سایز کوچک بر روی وب سایت قرار می‌دهند تا خوانندگان با جلد کتاب نیز آشنا شوند. حال، اگر جلد عکس در سایز کوچک جلد کتاب شما شفاف نباشد این احتمال وجود دارد که افرادی که می‌خواهند از طریق اینترنت کتاب خریداری کنند، کتاب شما جذابیت و شفافیت لازم را نداشته باشد. 

۳- از فونت‌های نامانوس و عجیب برای عنوان استفاده نکنید. در نگارش عنوان کتاب بر روی جلد کتاب سعی کنید از فونت‌های نامانوس و غیررسمی استفاده نکنید. فونت‌های معمول در نوشتار فارسی B-ZAR و B-NAZANIN و  B-LOTUS L-HVN و موارد مشابه به این فونت‌ها هستند. در بسیاری از کتاب‌ها از فونت نستعلیق نیز استفاده می‌شود که طرفداران خاص خود را دارد.

(بیشتر بخوانید: قیمت چاپ کتاب چقدر است؟)

۴- از بیش از دو فونت در جلد کتاب استفاده نکنید. استفاده از چندین فونت متفاوت در جلد کتاب کار بسیار اشتباه و بی‌موردی است. همچنین از ایتالیک کردن و سایه دار کردن جملات و کلمات جداً پرهیز کنید.

۵- طرح آماتور و ضعیف برای جلد کتاب در نظر نگیرید. اینکه شما یک نویسنده خوب هستید به این معنی نیست که می‌توانید طراح خوبی نیز باشید! به دنبال یک طراح خوب باشید، نمونه کارهای او را ببینید و بعد از بررسی کامل، کار طراحی جلد کتاب را به او بسپارید. مطمئن باشید که یک طراح حرفه‌ای کتاب شما را حرفه‌ای‌تر خواهد کرد.

۶- از طرح‌های دیفالت و آماده نرم افزار وورد (Word) استفاده نکنید. در بسیاری از مواقع افراد با استفاده از پس زمینه‌های رایگان وورد و امکانات طرح پردازی این نرم افزار سعی می‌کنند گوشه‌ای از هنر و خلاقیت خود را به رخ بکشند! بهتر است همین الان متوقف کنید. این ابزارها درجای خود بسیار کاربردی و مفیدند اما برای طراحی جلد کتاب اصلاً مناسب و کافی نیستد.

۷- در طراحی جلد کتاب از گرادیانت استفاده نکنید. ایجاد رنگ زمینه به صورت گرادیانت (Gradients) در جلد کتاب بسیار غیرحرفه‌ای است و توصیه موکد می‌شود از این پس زمینه صرف برای جلد کتاب استفاده نشود.

۸- هیچ طرحی برای جلد کتاب نداشته باشید. اگر قرار نیست طرح جلد کتاب را یک فرد با مهارت و حرفه‌ای طراحی کند بهتر است که هیچ طرحی را برای آن در نظر نگیرید و صرفاً جلد کتاب شامل عناصر اصلی مانند عنوان کتاب، نام نویسنده و یا مترجم و این موارد باشد و طرح خاصی نداشته باشد.